قسمت 27

خدای متعال عقل ها را بر معرفت خود مفطور فرموده و انسان را بر فطرت الهی خلق کرده است؛ یعنی عقل ها عارف بالله اند و چون نور عقل به انسان تملیک شده است او هم فطرتاً و خلقتاً عارف به خدای متعال بوده و نیز به دلیل سریان و جریان آن حقیقت الهیه در تمام بدنه ی خلقت، اصلاً همه ی خلقت عارف به خدا هستند؛ شاعراند و حیّ و هشیار.

با توجه به این که حقیقت نور عقل کشف و بیان است، وجه الله بودن، جنب الله بودن و قرب الله بودن او و خدای متعال دلیل بر شدت معرفت او نسبت به خدای متعال است چرا که نزدیک ترین هر کسی به او، عالم ترین و عارف ترین است نسبت به او.

عقل در موجودیت انسانی از یک طرف خودش بر حضور آن خالق عظیم و محیر العقول که فقط می شود گفت هست ولی نمی شود گفت چیست دلالت می کند و از طرف دیگر با نگاه کردن و توجه به پدیده های طبیعی و مخلوقات خدای متعال در پرتو همان حقیقت است که انسان می تواند آن تدبیر متقن و آن قدرت مستحکم را فهم کرده، به آن اعتقاد داشته و دلالت به خدای متعال پیدا کند.