شام شهادت امام صادق علیه السلام

خلاصه:

آثار اعمال یا اثر خود عمل است که در آن لحاظ است یا به طور فطری و طبیعی اثر آن عمل نیست بلکه به اذن الله به عنوان ثواب و عقاب به آن عمل تعلق می گیرد.

وجود مبارک امام صادق علیه السلام در وصیتشان به حضرت موسی بن جعفرعلیه السلام می فرمایند: « يَا بُنَيَّ، إِنَّهُ لَايَنَالُ‏ شَفَاعَتَنَا مَنِ اسْتَخَفَ‏ بِالصَّلَاةِ». این شفاعت که با بجا آوردن نماز، گرامی داشت آن و اهمیت دادن به آن به دست می آید، خارج از خود نماز نیست؛ آن نمازی که در قیامت مصلی را به شفاعت و جفت شدن با وجود مبارک اهل بیت علیهم السلام نائل می کند نمازی است که باطنش وجود مبارک ایشان بوده باشد تا این همراهی در قیامت آشکار شده و تحقق پیدا کند.

قیامت درون مایه و لایه ی درونی زندگی ما در همین جاست، لذا؛ کسانی می توانند در آن دنیا با اهل بیت علیهم السلام همراه شده و ملحق و ملصق به ایشان شوند که همین جا در باطنشان متوجه و متذکر به ایشان بوده باشند، نه بعضی وقت ها.

تقوا پیش نیاز قبولی همه ی اعمال صالحه و حتی قبل از آن پیش نیاز توفیق و فهم برای انجام اعمال صالحه است و ورع به عنوان پرهیز نتیجه ی لازم تقواست؛ یعنی اگر خدای متعال را حاضر داشته و او را مراعات کردی می رسی به جایی که از او حیا می کنی و از آن چیزی که نهی فرموده پرهیز می کنی که ابتدایش پرهیز از محارم الله و انتهایش پرهیز از غیر حق تعالی است. لذا آن صلاتی که وجود مبارک امام صادق علیه السلام فرمودند نیز اولاً موکول به داشتن تقوا و داشتن حضور قلب نسبت به خدای متعال می باشد.

[جهت تاکید بیشتر بر وصیتنامه حضرت امام جعفرصادق علیه السلام، متن و ترجمه برای مطالعه درج می گردد:]
 

[متن عربی]
حَدَّثَنِي بعض أصحاب جعفر بْن مُحَمَّد الصادق، قال: دخلت على جعفر، و موسى بين يديه، وهو يوصيه بهذه الوصية، فَكَانَ مما حفظت منها أن قال:
يا بني! اقبل وصيتي واحفظ مقالتي، فإنك إن حفظتها تعيش سعيدا، وتموت حميدا،
يا بني! من قنع بما قسم له استغنى، ومن مد عينه إلى ما في يد غيره مات فقيرا، ومن لم يرض بما قسم اللَّه له اتهم اللَّه في قضائه، ومن استصغر زلة غيره استعظم زلة نفسه،
يا بني! من كشف حجاب غيره انكشفت عورات بيته، ومن سل سيف البغي قتل بِهِ، ومن احتفر بئرا لأخيه سقط فيه، ومن داخل السفهاء حقر، ومن خالط العلماء، وقر ومن دخل مداخل السوء اتهم،
يا بني! إياك أن تزري بالرجال فيزرى بك، وإياك والدخول فيما لا يعينك فتذل لذلك،
يا بني! قل الحق لك، وعليك تستشار من بين أقربائك،
يا بني! كن لكتاب اللَّه تاليا، وللسلام فاشيا، وللمعروف آمرا، وعن المنكر ناهيا، ولمن قطعك واصلا، ولمن سكت عنك مبتدئا، ولمن سألك معطيا، وإياك والنميمة، فإنها تزرع الشحناء في قلوب الرجال، وإياك والتعرض لعيوب الناس فمنزلة المتعرض لعيوب الناس كمنزلة الهدف،
يا بني! إذا طلبت الجود فعليك بمعادنه، فإن للجود معادن، وللمعادن أصولا، وللأصول فروعا وللفروع ثمرا ولا يطيب ثمر إلا بفرع ولا فرع إلا بأصل، ولا أصل ثابت إلا بمعدن طيب،
يا بني! إذا زرت فزر الأخيار، ولا تزر الفجار، فإنهم صخرة لا يتفجر ماؤها، وشجرة لا يخضر ورقها، وأرض لا يظهر عشبها.

 

[ترجمه فارسی]

ای فرزندم!
وصیت مرا بپذیر و سخنان مرا به خاطر بسپار، زیرا که در زندگی خوشبخت و به هنگام مرگ خوشنام می‌گردی.
 

فرزندم!
هر کس به قسمت خدا راضی باشد، بی نیاز می‌گردد و هر کس چشم به دست دیگران دوزد، نیازمند شود.
هر کس به قسمت خدا رضایت ندهد، تقدیرات الهی را متهم نموده است.
هر کس لغزش های خود را کوچک انگارد، لغزش کوچک دیگران را بزرگ پندارد.
چه اینکه هرکس لغزش دیگران را کوچک شمارد، لغزش های خود را بزرگ یابد.
 

فرزندم!
هر کس عیب های دیگران بر ملا کند، پرده از روی عیبهای خانه‌اش برداشته می‌شود،
و هر کس تیغ ستم برکشد، با همان کشته شود.
هر کس برای برادرش چاهی بکند، خود درون آن افتد.
هر کس با سبکسران همراه شود، کوچک گردد،
و هر کس با دانشمندان همنشین گردد، وقار یابد.
هر کس به مکانهای بد پای نهد، متهم شود.

فرزندم!
مبادا نام‌آوران را تحقیر نمایی، چون مورد تحقیر قرار می‌گیری.
به کارهای غیرمربوط به خود، نپرداز، چون خوار می‌گردی.

فرزندم!
سخن بر حق گوی، چه به سودت باشد، چه به زیانت تا در جمع هم‌ردیفان خود سرافراز گردی.
تلاوت کننده قرآن و آشکار کننده اسلام و امر کننده به بایسته‌ها و بازدارنده از ناشایستی‌ها باش،
با هر که از تو برید، پیوند کن،
و نسبت به هر کس درخواستی نمود، بخشنده باش.
از سخن‌چینی بپرهیز که بذر کینه در دل مردان می‌نشاند،
و متعرض کاستی‌های دیگران مباش که هر کس چنین کند، خود در تیررس عیب‌جویان قرار گیرد.

فرزندم!
هرگاه بخششی خواستی منبع و معدن آن را وارسی کن؛ زیرا برای هر دستاوردی معدنی است و ریشه‌ها به معادن می‌رسد و شاخه بر ریشه‌ها می‌روید و میوه‌ها بر شاخه‌ها می‌نشیند؛ پس دلپذیری میوه از ریشه‌هاست و ریشه‌های استوار از معادن شایسته بر می‌آید.

فرزندم!
اگر بهره‌ دیدار می‌طلبی به دیدار نیکان رو و از دیدار بدکاران بپرهیز که آنان سنگ سختند و نم پس نمی‌دهند و زمین شوره‌زارند که سر سبزی ندارند.

منبع عربی: حِلیه‌ الاولیاء و طبقات‌ الاصفیاء، ج‌ ۳ ص‌ ۱۹۵
منبع فارسی: مقتل معصومین علیهم‌السلام. ج۳ص۲۲۳